Kompendium wiedzy dla Ukraińców dot. szczepień przeciw COVID-19

Eksperci zrzeszeni w ramach inicjatywy Nauka przeciw pandemii przygotowali zestaw ulotek informacyjnych w języku polskim i ukraińskim, które mogą być rozprowadzane wśród uchodźców z Ukrainy, w celu zachęcenia ich do szczepienia przeciw COVID-19 w Polsce.

Przed wybuchem wojny, Ukraina miała jeden z najniższych w Europie wskaźników wyszczepienia przeciw COVID-19 – około 34,5% populacji. W związku z imigracją uchodźców wojennych do Polski, duża grupa pacjentów albo choruje na COVID-19, albo stanowi źródło zakażenia jako osoba całkowicie niezaszczepiona.

Apelujemy aby pracownicy medyczni – lekarze, pielęgniarki, pielęgniarze, położne, ratownicy medyczny, asystenci zdrowia publicznego promowali szczepienia ochronne wśród tej grupy pacjentów i tym samym wzmacniali odporność populacyjną mieszkańców Polski oraz uchodźców wojennych.

Ulotki w języku polskim i ukraińskim dostępne są poniżej:

Informator dot. szczepień przeciw COVID-19_PL


Informator dot. szczepień przeciw COVID-19_UA

Jesteś ozdrowieńcem? Sprawdź na jakie objawy post-COVID zwrócić szczególną uwagę

Eksperci zrzeszeni w ramach inicjatywy Nauka przeciw pandemii przygotowali zestaw ulotek informacyjnych w języku polskim i ukraińskim, które mogą być rozprowadzane wśród uchodźców z Ukrainy, w celu zachęcenia ich do szczepienia przeciw COVID-19 w Polsce.

PAMIĘTAJ!

Nigdy nie podejmuj decyzji o przyjmowaniu leków na własną rękę ez konsultacji z lekarzem czy farmaceutą. Takie działanie może się okazać dla Ciebie bardzo szkodliwe.

Staraj się regularnie badać tętno, ciśnienie tętnicze oraz częstotliwość oddechów

Długotrwałe objawy post-COVID zazwyczaj dotyczą układu oddechowego i krwionośnego, a zarówno zbyt wysokie, jak i zbyt niskie wartości mierzonych parametrów mogą być powodem do niepokoju. Prawidłowe ciśnienie skurczowe powinno wynosić 120-129 mmHg, a rozkurczowe 80-84 mmHg. Prawidłowe tętno w spoczynku to 60-75 uderzeń serca na minutę. Częstość oddechów w spoczynku u dorosłego człowieka powinna wynosić 12-17 oddechów na minutę. Jeżeli pomiary tych parametrów wykazują u Ciebie znaczne odchylenie od normy, skontaktuj się z lekarzem.

Przewlekły ból w klatce piersiowej MOŻE być następstwem przechorowania COVID-19

Taki ból może wynikać z problemów funkcjonowania serca lub płuc. Skonsultuj to z lekarzem rodzinnym. Zalecamy także skorzystanie z porady pulmonologa i/lub kardiologa, ponieważ może być potrzebne przeprowadzenie dodatkowych badań diagnostycznych, w tym prześwietlenia lub tomografii klatki piersiowej.

Bóle głowy a przechorowanie COVID-19

Ból głowy jest objawem bardzo nieswoistym co oznacza, że może być powodowany przez wiele różnych czynników. Jeżeli pojawił się w okresie po przechorowaniu COVID-19, przede wszystkim dbaj o higieniczny styl życia, prawidłowy sen i nawodnienie. Kontroluj także ciśnienie tętnicze. Przy braku poprawy skontaktuj się ze swoim lekarzem.

 Zaburzenia pamięci i koncentracji

Niektórzy ozdrowieńcy skarżą się na tzw. mgłę mózgową. Zadbaj o swoją dietę, pij dużo płynów, unikaj alkoholu, dbaj o higienę snu. Angażuj się w działania społeczne i nowe czynności poznawcze: słuchanie muzyki, gry pamięciowe. Jeżeli objawy utrzymują się przez dłuższy czas, skontaktuj się z neurologiem.

Problemy ze snem

Problemy ze snem są jedynymi z najczęściej zgłaszanych problemów przez ozdrowieńców. Dotyczą zarówno trudności z zasypianiem, jak i częstych wybudzeń nocnych. U wielu osób problemy te utrzymują się nawet do 6 miesięcy. Jeżeli występują również u Ciebie, skontaktuj się z lekarzem rodzinnym. Pomocna może być również konsultacja neurologiczna lub psychiatryczna.

Istotne i przewlekłe obniżenie nastroju

Część pacjentów, zwłaszcza po cięższym przebiegu COVID-19, skarży się na podwyższony poziom lęku i cierpi na stany depresyjne. Jeśli ten problem dotyczy również Ciebie, skontaktuj się z psychologiem i/lub psychiatrą.

Wysypka lub inne zmiany skórne i wypadanie włosów

W przypadku zaobserwowania tych objawów, zgłoś się do dermatologa, który oceni ich podłoże.

Zachęcamy do wykonania podstawowych badań laboratoryjnych!

Należą do nich m.in. morfologia krwi, gospodarka lipidowa (całkowity cholesterol, HDL, LDL, trójglicerydy), poziom glukozy, d-dimerów, kreatyniny, białka C-reaktywnego (CRP), enzymów wątrobowych (AST, ALT, GGT) i witaminy D. W przypadku wyników odbiegających od normy, skontaktuj się z lekarzem rodzinnym.

We wszystkich chorobach przewlekłych oraz w trakcie rekonwalescencji, bardzo istotne są tak zwane czynniki behawioralne. Najważniejsze z nich to:

  • Odpowiednia dieta. Sposób żywienia ma istotny wpływ na zdrowie, dlatego warto wprowadzić zdrowe nawyki. Ograniczenie spożycia słodyczy, w tym wysoko słodzonych napojów, eliminacja produktów typu fast-food oraz ograniczenie ilości przyjmowanych tłuszczów zwierzęcych to podstawa. Upewnij się także, że spożywasz minimum 500g warzyw i owoców każdego dnia, a Twoja dieta jest możliwie różnorodna.
  • Ograniczenie konsumpcji alkoholu. Nadmiarowe spożywanie alkoholu ma negatywny wpływ na rekonwalescencję po różnych chorobach. Jeżeli przechorowałeś COVID-19 i czujesz się źle, całkowicie wyeliminuj konsumpcję alkoholu.
  • Rzucenie palenia. Palenie szkodzi zdrowiu, a palenie po przechorowaniu COVID-19 może je jedynie pogarszać i to w znaczącym stopniu. Wykorzystaj czas rekonwalescencji, by rzucić palenie i zadbać o swoje zdrowie.
  • Regularna aktywność fizyczna. Regularne ćwiczenia działają stymulująco na układ krążenia, układ oddechowy i poprawiają funkcjonowanie układu odpornościowego. Postaraj się ćwiczyć na świeżym powietrzu, ale nie rezygnuj z ćwiczeń także w domu, wykonując w seriach przysiady, „brzuszki” i temu podobne. Pamiętaj o rozgrzewce, a jeśli nie jesteś przyzwyczajony do uprawiania sportu, zacznij od ćwiczeń o niskiej intensywności.

 

 

Badania kliniczne leków u dzieci

Wokół badań klinicznych tworzy się wiele mitów i nieprawdziwych teorii z zupełnym pominięciem faktu, że jest to jedyna legalna droga sprawdzania leku przed jego wejściem na rynek. Także badania kliniczne w Polsce prowadzone są w oparciu o sprawdzone procedury wypracowane kilkadziesiąt lat temu. Przebieg tych badań regulują przepisy prawa, każde badanie podlega rejestracji i kontroli oraz jest nadzorowane przez lekarzy.

Badania kliniczne leków u dzieci (nie „na dzieciach”) prowadzone są rzadziej z wielu względów, istnieją jednak sytuacje, w których stworzenie leku dla każdej grupy wiekowej jest tak istotne, że w każdej grupie badanie kliniczne należy przeprowadzić. Takimi lekami są m.in. szczepionki. Przypomnę, że to właśnie dzieci szczepimy najczęściej. W kontekście badań klinicznych szczepionek przeciw COVID-19, należy dodać, że polskie przepisy dopuszczają przeprowadzenie badania klinicznego u dzieci poniżej 12 roku życia.

Działaniem nielegalnym i niedopuszczalnym natomiast jest nierejestrowany eksperyment. Prowadzenie eksperymentów na ludziach, w tym na dzieciach, byłoby skandalem. Ponieważ przywołana moja wypowiedź w rozmowie w Polsat News dotyczyła szczepionek przeciw COVID-19, dodam dla jasności: wszystkie znane mi i dopuszczone przez EMA szczepionki zostały przebadane dla wszystkich grup wiekowych zgodnie z GCP (good clinical practice) w zarejestrowanych badaniach klinicznych. Uważam za niewłaściwe i naganne używanie do określenia tych badań słowa eksperyment lub umieszczanie ich w cudzysłowie sugerując ich wątpliwą poprawność.

Ze względu na swoje uporządkowanie, kryteria, nadzór etc. badania kliniczne dają pewność rzetelności wyników i, przede wszystkim, uszanowania praw osób biorących w nich udział.

Prof. Andrzej M. Fal

Czy szczepienie w ciąży jest bezpieczne?

Czy przyjęcie przez przyszłą matkę szczepionki przeciw COVID-19 jest bezpieczne? Kiedy najlepiej wykonać szczepienie? Czy można przyjąć preparat w okresie laktacji? I czym grozi infekcja u niezaszczepionej ciężarnej? Na ważne pytania odpowiada dr hab. nauk o zdrowiu Aleksandra Wesołowska, ekspertka zewnętrzna inicjatywy „Nauka przeciw pandemii”

 

  • Czy ciąża może być przeciwwskazaniem do szczepienia przeciw COVID-19?

Nie. Ciąża nie jest przeciwskazaniem do szczepienia przeciw COVID-19. W kwestionariuszu wstępnego wywiadu przesiewowego przed szczepieniem osoby dorosłej przeciw COVID-19 pojawia się pytanie o to czy kobieta jest w ciąży. Odpowiedź „Tak” lub „Nie wiem” nie dyskwalifikuje osoby do szczepienia, ale wymaga dodatkowego wyjaśnienia przez lekarza. Lekarz powinien udzielić informacji, zgodnej z charakterystyką produktu leczniczego, o braku danych pochodzących z badań klinicznych związanych z bezpieczeństwem i skutecznością szczepionki u kobiet w okresie laktacji, gdyż grupa ta rutynowo nie jest objęta badaniami przed rejestracją preparatu. Pacjentka powinna również zostać poinformowana o istniejących danych pochodzących ze spontanicznych zgłoszeń dotyczących działań niepożądanych szczepionki oraz badań postmarketingowych (badań prowadzonych po rejestracji i wprowadzeniu preparatów do obrotu) oraz rejestrów kobiet szczepiących się na COVID-19 w ciąży.

 

  • Jakie konkretnie czynniki rozpatruje lekarz, podejmując decyzję o skierowaniu ciężarnej na szczepienie przeciw SARS-CoV-2?

Decyzja o szczepieniu w okresie ciąży powinna być podjęta przez pacjentkę w porozumieniu z lekarzem w oparciu o analizę korzyści wynikających z zaszczepienia na COVID-19 w sytuacji globalnej pandemii oraz teoretycznego ryzyka związanego z przyjęciem szczepionki w ciąży. Do czynnika ryzyka związanych z infekcją COVID-19 należą: narażenie zawodowe na zakażenie SARS-CoV-2, otyłość -podwyższone BMI, wiek, cukrzyca. W świetle aktualnej wiedzy ciąża może być okolicznością związaną z poważniejszym przebiegiem COVID-19 i to również należy wciąż pod uwagę rozpatrując decyzje o szczepieniu.

 

  • Czy któryś preparat lub rodzaje preparatów są bardziej rekomendowane dla kobiet w ciąży niż inne, np. z uwagi na dostępność danych?

Opublikowane dane pochodzą z badań porejestracyjnych szczepionek mRNA BNT162b2 (Pfizer–BioNTech) oraz mRNA-1273 (Moderna), nie oznacza to jednak, że inne typy szczepionek, oparte o technologię tzw. wektorową (AstraZeneca, Johnson&Johnson) są przeciwskazane do stosowania w ciąży. Z racji dostępności danych zarówno polskie (PTGiG) jak i zagraniczne grona ekspertów zalecają szczepienie kobiet w ciąży preparatami opartymi na mRNA. Dane dotyczące bezpieczeństwa innych preparatów szczepionek przeciw COVID-19 są wciąż ograniczone.

 

  • Czy szczepienie może spowodować powikłania u ciężarnej? Jakiego rodzaju, czy są dużym zagrożeniem?

W rejestrze obejmującym szczepione osoby w Stanach Zjednoczonych zanotowano 35,691 przypadków kobiet ciężarnych zaszczepionych preparatami szczepionek mRNA: BNT162b2 (Pfizer–BioNTech) oraz mRNA-1273 (Moderna). Kobiety będące w ciąży zgłaszały te same działania niepożądane, z taką samą częstością jak populacja kobiet nie będących w ciąży (ból w miejscu wstrzyknięcia, zmęczenie, ból głowy i ból mięśni były najczęstszymi reakcjami miejscowymi i ogólnoustrojowymi po każdej dawce obu szczepionek). Kobiety w ciąży nie zgłaszały poważnych zdarzeń niepożądanych częściej niż kobiety nie będące w ciąży, z wyjątkiem nudności i wymiotów po drugiej dawce szczepionki.

Do analizy działań niepożądanych ściśle związanych z ciążą włączono 3958 kobiet w ciąży zarejestrowanych w elektronicznym systemie monitorowania ewentualnych działań niepożądanych utworzonym przez Centrum Kontroli i Prewencji Zakażeń (aplikacja v-safe CDC). Szczegółowe wnioski dotyczące bezpieczeństwa szczepienia w trakcie ciąży oparto na 827 przypadkach ciąż, które były już rozwiązane w momencie przeglądu danych, z czego większość 712 (86,1 %) zakończyło się urodzeniem żywego dziecka, a 115 (13,9 %) – stratą ciąży. Większość uczestniczek badania otrzymało pierwszą dawkę w drugim trymestrze ciąży (43,3%), 25,8% w trzecim trymestrze i niewiele więcej – 28,6% w pierwszym trymestrze ciąży, a 2,3% na krótko przed zajściem w ciążę. Większość zaszczepionych ciężarnych stanowiły pracownice ochrony zdrowia.

 

  • W którym momencie ciąży najbezpieczniej wykonać szczepienie przeciw COVID-19, a kiedy najlepiej go unikać?

Dane dotyczące bezpieczeństwa przebiegu ciąży po szczepieniu na COVID-19 pochodzą w większości (43,3%) od kobiet, które się zaszczepiły w drugim trymestrze ciąży. Wciąż mało wiemy o bezpieczeństwie dotyczącym przebiegu ciąży, gdy matka zaszczepi się przez 12 tygodniem ciąży.

 

  • Czy zaszczepić się może kobieta karmiąca piersią?

Tak. Okres laktacji nie jest przeciwskazaniem do szczepienia na COVID-19. W kwestionariuszu wstępnego wywiadu przesiewowego przed szczepieniem osoby dorosłej przeciw COVID-19 jako pytanie o to czy kobieta jest w ciąży. Odpowiedź „Tak” lub „Nie wiem” nie dyskwalifikuje osoby do szczepienia, ale wymaga dodatkowego wyjaśnienia przez lekarza. Lekarz powinien udzielić informacji, zgodnej z charakterystyką produktu leczniczego, o braku danych pochodzących z badań klinicznych związanych z bezpieczeństwem i skutecznością szczepionki u kobiet w okresie laktacji, gdyż grupa ta rutynowo nie jest objęta badaniami. Pacjentka powinna również zostać poinformowana o aktualnie istniejących danych dotyczących bezpieczeństwa i efektywności szczepienia w okresie karmienia piersią. Takie dane są już dostępne dla szczepionek przeciw COVID-19 typu wektorowego oraz opartych na mRNA.

 

  • Czy w czasie ciąży zwiększa się prawdopodobieństwo zachorowania na COVID-19?

Nie. Natomiast w oparciu o aktualne dane ciąża traktowana jest jako czynnik ryzyka cięższego przebiegu infekcji COVID-19.

 

  • Czym grozi zachorowanie na COVID-19 w czasie ciąży?

Ryzyko dla matki i dziecka związane z zachorowaniem na COVID-19 w ciąży jest większe niż się wydawało na początku pandemii. Najnowsze dane pochodzące z badania INTERCOVID prowadzonego przez Uniwersytet w Oxfordzie w którym analizowano dane pacjentek leczonych na COVID-19 w 43 szpitalach w 18 krajach potwierdziły zwiększone ryzyko komplikacji w przebiegu ciąży w wyniku objawowej infekcji SASR-CoV-2. Zaobserwowano: zwiększone ryzyko śmierć matki (22 razy), stanu przedrzucawkowego i wcześniactwa. Badaniem objęto grupę 2130 ciężarnych kobiet.

 

Biała księga „Charakterystyka choroby COVID-19, objawy oraz skutki zdrowotne. Rekomendacje i doświadczenia polskich klinicystów”

Polscy klinicyści w ramach inijcatywy „Nauka przeciw pandemii” przygotowali kompleksowe kompendium wiedzy o przebiegu i skutkach zdrowotnych COVID-19 wraz z rekomendacjami dot. diagnostyki i leczenia.

Stan pandemii COVID-19 trwa już ponad rok. Jest to czas, który przyniósł nowe doświadczenia związane z istotą choroby COVID-19 i pokazał, że diagnozowanie oraz leczenie zespołów chorobowych występujących po jej przebyciu będzie stanowiło istotny element terapii w nadchodzących latach. Świadomi tego klinicyści w ramach inicjatywy „Nauka przeciw pandemii” opracowali białą księgę pt. „Charakterystyka choroby COVID-19, objawy oraz skutki zdrowotne. Rekomendacje i doświadczenia polskich klinicystów”. Jest to pierwsza tak kompleksowa publikacja dotycząca wieloukładowych objawów, najbardziej powszechnych powikłań i rekomendacji terapeutycznych po zakażeniu wirusem SARS-CoV-2.

Zagrożenia płynące z zakażenia wirusem SARS-CoV-2 to nie tylko to, co dzieje się w fazie ostrej choroby. Poważne i odległe w czasie powikłania mogą dotykać dużego odsetka osób, które przechorowały COVID-19. Dzięki wytężonej pracy klinicystów i naukowców wiadomo już coraz więcej o zespole long COVID-19 i post-COVID-19, czyli o utrzymujących się bardzo długo, a być może nawet trwałych, objawach chorobowych. Rehabilitacja i leczenie tych pacjentów będzie nie lada wyzwaniem dla systemu opieki zdrowotnej.

Ponieważ brak wiedzy opartej na faktach naukowych może sprzyjać dezinformacji, zespół kilkunastu klinicystów i naukowców z kluczowych dziedzin medycyny i biologii przygotował białą księgę pod tytułem „Charakterystyka choroby COVID-19, objawy oraz skutki zdrowotne. Rekomendacje i doświadczenia polskich klinicystów”. Zawiera ona aktualną, zweryfikowaną wiedzę o objawach choroby COVID-19, jej powikłaniach oraz rekomendacjach terapeutycznych.

Na kanwie sukcesu pierwszej publikacji ekspertów zrzeszonych w inicjatywie „Nauka przeciw pandemii” i w oparciu o konieczność dalszej edukacji społeczeństwa oraz walki z dezinformacją, grono klinicystów postanowiło przedstawić szereg analiz i rekomendacji, mających realny wpływ na zdrowie Polaków, zarówno w niedalekiej, jak i długoterminowej perspektywie.

Publikacja powstała z inicjatywy prof. Andrzeja M. Fala, a wśród jej twórców znajdują się wybitni eksperci wielu kluczowych dziedzin medycyny i nauki:

Dr n. farm. Leszek Borkowski, farmakologia
Prof. Andrzej M. Fal (przewodniczący)
Prof. Krzysztof J. Filipiak, kardiologia
Dr Bożena Homola, pulmonologia
Prof. Zbigniew Hruby, nefrologia
Prof. Adam Kobayashi, neurologia
Prof. Bartosz Łoza, psychiatria
Prof. Andrzej Matyja, chirurgia
Prof. Piotr Pruszczyk, angiologia
Dr hab. n. med. Piotr Rzymski, biolog, immunologia
Prof. Jacek Szepietowski, dermatologia
Dr n. med. Konstanty Szułdrzyński, intensywna terapia, układ oddechowy
Prof. Jan Szczegielniak, fizjoterapia
Prof. Jacek Wysocki, pediatria
Prof. Joanna Zajkowska, choroby zakaźne
Dr n. o zdr. Sebastian Zduński, fizjoterapia

„Pomimo budowanej odporności zbiorowej należy mieć na uwadze miliony osób, które przechorowały już COVID-19 i mogą nie mieć świadomości na temat długofalowych skutków zdrowotnych choroby. Opracowana biała księga to pierwsze tak kompleksowe kompendium wiedzy dotyczące wieloukładowych objawów i najbardziej powszechnych powikłań zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Podczas roku pandemii zebraliśmy dużo danych i jeszcze więcej doświadczeń dotyczących COVID-19, które pomogą nam w walce z tą chorobą i w leczeniu związanych z nią komplikacji.” – zapowiedział prof. Andrzej M. Fal.

Celem białej księgi jest holistyczne ukazanie długofalowych skutków zdrowotnych, jakie niesie ze sobą COVID-19. Publikacja to także źródło wiedzy dla osób, które przeszły COVID-19, a także systemu opieki zdrowotnej na temat diagnostyki i terapii w przypadku utrzymujących się objawów i powikłań.

Więcej informacji na stronie bezpośrednio pod linkiem biała księga „Charakterystyka choroby COVID-19, objawy oraz skutki zdrowotne. Rekomendacje i doświadczenia polskich klinicystów”

Wskazywanie, że jedne szczepionki są mniej moralne od innych, to budowanie ogólnej do nich niechęci

Wskazywanie, że jedne szczepionki są mniej moralne od innych, to budowanie ogólnej do nich niechęci. Zaszczepienie – jakąkolwiek szczepionką przeciw COVID-19 – jest najlepszym świadectwem troski o bliźniego, również o dzieci nienarodzone – twierdzą eksperci z inicjatywy Nauka Przeciw Pandemii.

W środę eksperci zrzeszeni w ramach inicjatywy Nauka Przeciw Pandemii przedstawili stanowisko dotyczące wykorzystania komórek linii zarodkowych/embrionalnych w szczepionkach przeciw COVID-19.

„By wyprodukować szczepionki przeciw COVID-19 w oparciu o technologię wektorową, nie trzeba było przeprowadzać żadnej aborcji, nie ucierpiała żadna istota ludzka” – podkreślili eksperci.

„Szczepienia przeciw COVID-19 ratują życie. Wskazywanie, że jedne szczepionki są mniej moralne od innych, to budowanie ogólnej do nich niechęci. A powinna przyświecać nam troska o każdego bliźniego. Zaszczepienie – jakąkolwiek szczepionką przeciw COVID-19 – jest najlepszym świadectwem tej troski, również o dzieci nienarodzone. COVID-19 jest bardzo niebezpieczny, także dla kobiet w ciąży” – napisali naukowcy i lekarze w swoim stanowisku.

Eksperci poinformowali, że AstraZeneca i Johnson & Johnson wykorzystują do produkcji swoich szczepionek wektorowych przeciw COVID-19 zmodyfikowane genetycznie linie komórkowe – odpowiednio HEK293 i PER.C6. Wyjaśnili, że wprowadzone modyfikacje umożliwiają namnażanie wektora wirusowego, głównego składnika tych szczepionek.

Żeby przeczytać cały artykuł wejdź na stronę Nauka w Polsce

Jak przygotować się do szczepienia przeciw COVID-19?

Szczepienia przeciwko COVID-19 to największa szansa na pokonanie pandemii koronawirusa i powrót do normalności. W jaki jednak sposób należy przygotować się do całej procedury, aby mieć pewność, że przebiegnie sprawnie i bezproblemowo? Inicjatywa „Nauka przeciw pandemii” przygotowała zbiór kluczowych rad i wskazówek dla pacjentów.

Narodowy Program Szczepień przeciw COVID-19 trwa w Polsce od 27 grudnia 2020 r. Celem szczepienia jest wyzwolenie odporności przeciw chorobie i w rezultacie uniknięcie zachorowania, poważnych jego konsekwencji czy długoterminowych powikłań. Przyjęcie dawki szczepionki pozwala także na istotne złagodzenie przebiegu zakażenia w przypadku, gdy dojdzie do niego mimo zaszczepienia.

Jak przygotować się do szczepienia przeciw COVID-19?

W związku z wieloma wątpliwościami związanymi z właściwym przygotowaniem do szczepień przeciw COVID-19, Rada Programowa inicjatywy „Nauka przeciw pandemii” opublikowała zbiór najważniejszych rad. Zastosowanie się do nich zapewni większy poziom bezpieczeństwa i może korzystnie wpłynąć na odpowiedź układu odpornościowego na szczepionkę.

  • Wyśpij się na dwie doby przed szczepieniem
    Sen ma korzystny wpływ na działanie układu odporności. Doświadczenia ze szczepieniami przeciw grypie i wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B wskazują, że odpowiedź immunologiczna jest korzystniejsza u osób, które wyspały się przez dwie noce poprzedzające otrzymanie szczepionki
  • Ogranicz spożycie alkoholu
    Alkohol, zwłaszcza spożywany w nadmiarze, ma niekorzystny wpływ na funkcjonowanie układu odporności, a ponadto może potęgować działania niepożądane występujące po szczepieniu. Dlatego na kilka dni przed szczepieniem i po jego otrzymaniu wyeliminuj go bądź znacząco ogranicz.
  • Dbaj o regularną aktywność fizyczną przed szczepieniem
    Regularne ćwiczenia i aktywność fizyczna poprawiają sprawność organizmu. Z doświadczeń ze szczepieniami przeciw grypie wynika, że dbanie o regularną aktywność fizyczną poprawia odpowiedź układu odporności na podaną szczepionkę, zwłaszcza wśród osób starszych. Natomiast w dniu szczepienia unikaj intensywnego wysiłku fizycznego.
  • Zjedz posiłek przed szczepieniem
    Do szczepienia nie musisz zgłaszać się na czczo. W dniu otrzymania dawki szczepionki spożyj wszystkie posiłki normalnie (w tym śniadanie). Pozwala to w momencie szczepienia na uniknięcie ew. hipoglikemii (niedocukrzenia), która sprzyja zasłabnięciu i może potęgować działania niepożądane po podaniu szczepionki.
  • Nie modyfikuj samodzielnie przyjmowanych przewlekle leków
    Przed otrzymaniem szczepionki nie należy na własną rękę, pod żadnym pozorem, odstawiać lub modyfikować dawek przyjmowanych l przewlekle leków. Dotyczy to również osób przyjmujących przewlekle lekki immunosupresyjne. W przypadku wątpliwości skonsultuj się przed terminem szczepienia z lekarzem prowadzącym.
  • Ustabilizuj stan choroby przewlekłej
    Jeżeli cierpisz na chorobę przewlekłą, której stan jest niestabilny, powinieneś skontaktować się z lekarzem prowadzącym w celu ustabilizowania stanu klinicznego przed otrzymaniem szczepionki.
  • Nie stosuj leków profilaktycznych przed szczepieniem
    Podanie szczepionki może wiązać się z wystąpieniem przejściowych działań niepożądanych, do których najczęściej zalicza się ból ramienia, uczucie zmęczenie, ból mięśni, głowy lub/i stawów, gorączka. Przed otrzymaniem szczepionki nie należy jednak przyjmować jakichkolwiek leków (np. paracetamolu, niesteroidowych leków przeciwzapalanych) w celach profilaktycznych.
  • Na szczepienie zgłoś się w wygodnej koszulce
    Szczepionkę przeciw COVID-19 podaje się w formie domięśniowego zastrzyku w ramię. W związku z tym do punktu szczepień najlepiej zgłoś się w koszulce, której rękaw łatwo podkasać. W przypadku obcisłych bluzek lub koszul konieczne może być rozebranie się od pasa w górę.
  • Nie zatajaj żadnych informacji w trakcie kwalifikacji do szczepienia
    Przed podaniem szczepionki każda osoba zgłaszająca się do punktu szczepień przechodzi kwalifikację lekarską. Nie zabieraj do punktu szczepień całej dokumentacji medycznej i wyników badań – nie będzie ona potrzebna. W trakcie kwalifikacji poinformuj natomiast lekarza o przyjmowanych przewlekle lekach (jeżeli jest ich więcej, możesz wcześniej spisać je na kartce) oraz swoich chorobach. Jeżeli pamiętasz, by kiedykolwiek w przeszłości wystąpiła u ciebie ostra reakcja alergiczna (na szczepionkę bądź inny składnik) to bezwzględnie poinformuj o tym lekarza – dzięki temu personel medyczny będzie mógł się odpowiednio przygotować, by zapewnić tobie najwyższy poziom bezpieczeństwa. Jeżeli jesteś kobietą w ciąży lub w okresie laktacji poinformuj o tym fakcie lekarza w trakcie kwalifikacji.
  • Przygotuj się na działania niepożądane
    Występujące po otrzymaniu szczepionki działania niepożądane mogą ograniczyć twoją aktywność, na ogół przez 1-3 dni. W związku z tym warto poinformować bliskich i pracodawcę o możliwości wystąpienia przejściowo ograniczonej dyspozycyjności.
  • Na gorączkę po szczepieniu możesz zastosować lek
    Działania niepożądane pojawiające się po otrzymaniu szczepionki mają charakter przejściowy i nie wymagają przyjmowania żadnych leków. Jednak, jeżeli dolegliwości są dla ciebie niekomfortowe (gorączka, ból głowy, mięśni) możesz przyjąć lek zawierający np. paracetamol. Nie wpłynie to na odpowiedź układu odporności na szczepionkę.
  • Nie lekceważ odczekania 15 minut po szczepieniu
    Po otrzymaniu szczepionki należy odczekać w punkcie szczepień 15 minut (30 min w przypadku osób, u których w przeszłości wystąpiły ostre reakcje alergiczne).
    To dla naszego bezpieczeństwa. W przypadku wystąpienia silnego, gwałtownego niepożądanego zdarzenia personel medyczny będzie w stanie ci pomóc. Ta reguła obowiązuje zresztą w przypadku jakiekolwiek innego szczepienia.

Rekomendowane w Polsce opóźnienie podawania II dawki szczepionki jest zasadne

Rekomendowane w Polsce opóźnienie podania II dawki szczepionek mRNA nie stanowi precedensu. Jest wsparte danymi z badań – tak eksperci medyczni z inicjatywy Nauka przeciw pandemii skomentowali nowe wytyczne resortu zdrowia. Cierpiący na niedobory odporności powinny być szczepieni dwoma dawkami – dodali.

W sobotę Ministerstwo Zdrowia przedstawiło nowe wytyczne w sprawie szczepień. Zgodnie z nimi wobec osób dotychczas niezaszczepionych przeciw COVID-19 obowiązywać będą nowe, wydłużone odstępy między dawkami szczepionek. Przerwa w podawaniu preparatu AstryZeneki wyniesie w granicach 12 tygodni, a Pfizera i Moderny – do 6 tygodni. Ozdrowieńcy mają otrzymać zastrzyk po sześciu miesiącach od zachorowania. Zalecana liczba dawek zostanie podana w terminie późniejszym.

Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że zalecenia wydano po zasięgnięciu opinii Zespołu ds. Szczepień Ochronnych oraz Rady Medycznej działającej przy Prezesie Rady Ministrów. Stwierdzono w nim, że szczepienia osób z potwierdzoną wcześniejszą infekcją SARS-CoV-2, niezależnie od intensywności objawów, zaleca się przeprowadzać, zachowując odstęp w granicach 6 miesięcy od zachorowania (nie dłużej niż 180 dni).

Wskazanie to – jak zaznaczono – obejmuje też pacjentów, którzy po otrzymaniu pierwszej dawki zachorowali na COVID-19. MZ poinformowało, że zalecana liczba dawek w tej grupie osób zostanie przedstawiona w terminie późniejszym, po szerszej analizie badań w zakresie odpowiedzi immunologicznej osób po infekcji SARS-CoV-2. Zalecenia te – jak podało MZ – stosuje się dla osób, które nie otrzymały pierwszej dawki szczepionek.

Skomentowali to eksperci medyczni skupieni w ramach inicjatywy Nauka przeciw pandemii.

Żeby przeczytać cały artykuł wejdź na stronę Nauka w Polsce

Szczepionka AstraZeneca: mogą występować przejściowe objawy, ale nie ma powodu do niepokoju

Po szczepieniu preparatem AstryZeneki mogą występować przejściowe objawy o różnym stopniu nasilenia, ale nie ma powodów do niepokoju – oświadczyli eksperci zrzeszeni w ramach inicjatywy „Nauka przeciw pandemii”.

„Immunizacja (pobudzanie mechanizmów odpornościowych, aby wywołać odpowiedź immunologiczną pod wpływem działania antygenów – PAP) na drodze szczepienia może wiązać się w wystąpieniem przejściowych objawów o różnym stopniu nasilenia. Zjawisko to jest obserwowane powszechnie w przypadku szczepionek, nie stanowi powodu do niepokoju i wiąże się z działaniem tych preparatów, których celem jest ściśle określone pobudzenie komórek układu odporności” – zaznaczyli eksperci w oświadczeniu przekazanym PAP.

Oświadczenie to wydali w związku „z nieostrożnością niektórych przedstawicieli mediów w formułowaniu wypowiedzi i opinii na temat szczepionki przeciw COVID-19 firmy AstraZeneca”.

Żeby przeczytać cały artykuł wejdź na stronę Nauka w Polsce

Ryzyko reinfekcji COVID-19 istnieje, może się wiązać z nowymi wariantami wirusa

Ryzyko reinfekcji COVID-19 jest większe u osób z niskim poziomem przeciwciał po zakażeniu pierwotnym. Może się też wiązać z wybranymi, „nowymi” wariantami SARS-CoV-2 – zwracają uwagę eksperci medyczni z inicjatywy Nauka przeciw Pandemii.

Kontakt z SARS-CoV-2, podobnie jak w przypadku innych patogenów, prowadzi do inicjacji złożonych procesów immunologicznych, włącznie z kształtowaniem się odporności nabytej. Polega ona na rozpoznawaniu obcych antygenów – białek S, N i M koronawirusa – przez przeciwciała i receptory limfocytów T i B i tym samym wyposaża organizm w swoisty system obrony przed SARS-CoV-2.

Wiemy natomiast, że surowiczy poziom przeciwciał u osób, które przeszły zakażenie jest wysoce zależny od jego przebiegu klinicznego. W przypadku zakażenia bezobjawowego lub ze skąpymi symptomami stężenie przeciwciał IgG, tzw. późnej fazy, potrafi być bardzo niskie bądź zanika w przeciągu kilku kolejnych tygodniu od ustąpienia objawów. Nie oznacza to, że takie osoby nie nabyły jakiejkolwiek odporności.

Naukowcy z inicjatywy Nauka przeciw Pandemii tłumaczą, jakie jest ryzyko ponownego zakażenia COVID-19 i jaki wpływ na nie mają nowe warianty koronawirusa. 

Żeby przeczytać cały artykuł wejdź na stronę Nauka w Polsce